Het Kabinet is van plan de salderingsregeling op 1 januari 2027 af te schaffen. Dit plan maakt zonnepanelen voor huurders minder aantrekkelijk. Daarmee dreigt de uitrol van zonnepanelen op huurwoningen te stagneren en worden verhuurders gevraagd om bestaande installaties weg te halen. Dat gaat ten koste van de overheidsambities voor een duurzame energievoorziening en maakt het gat tussen de koop- en huursector alleen maar groter. Momenteel doet onder andere het ministerie van VRO onderzoek naar de effecten van de afschaffing van de salderingsregeling. Het ministerie betrekt Aedes en de Woonbond bij dit onderzoek.

Kloof tussen huur- en koopsector wordt groter
Hoewel huurders ook zonder salderingsregeling nog steeds profijt kunnen hebben van zonnepanelen, wordt de kloof tussen de huur- en de koopsector met de salderingsregeling steeds groter. Momenteel ligt op 1 op de 3 koopwoningen een zonnepaneleninstallatie. Bij huurwoningen gaat het om 1 op de 6 woningen. Dit gat zal naar verwachting groter worden. De ruimte om het split incentive (de verhuurder investeert en de huurder profiteert daarvan) te overbruggen verdwijnt namelijk uit zicht. Dat lichten wij hieronder toe:

Corporaties mogen via de servicekosten een deel van de investering in rekening brengen bij de huurders. Huurders met zo’n 8 panelen op het dak hebben per jaar al snel een voordeel van een paar honderd euro. Voor deze huurders brengen corporaties een bijdrage in rekening via de servicekosten, meestal gaat dat om een bedrag van € 2 tot € 4 per paneel per maand. Dat komt neer op ca. 40% tot 60% van de opbrengsten. Met het wegvallen van de salderingsregeling is het niet houdbaar om zo’n goed aanbod aan huurders te kunnen doen. Recent onderzoek in opdracht van Vereniging Eigen Huis laat zien dat kleinere installaties het hardst geraakt worden door de afschaffing. In plaats van een paar honderd euro blijven er nog een paar tientjes over voor de huurder. Een dergelijk bedrag is onvoldoende om zorgen over terugleverkosten en de prestatie van de installatie weg te nemen. Wanneer de corporatie nog minder servicekosten vraagt, wordt de dekking voor de investering nog kleiner (op een businesscase die al negatief is). Daarmee wordt het plaatsen van zonnepanelen veel vaker een beslissing die een corporatie afweegt tegen andere verduurzamingsbeslissingen.

Een investeringssubsidie voor verhuurders zorgt ervoor dat het gat tussen de koop- en huursector niet verder groeit. Een dergelijke subsidie vertaalt zich direct in lagere servicekosten en dus lagere woonlasten, omdat alleen daadwerkelijk gemaakte kosten in rekening gebracht mogen worden. Deze subsidie zou bijvoorbeeld onder de ISDE kunnen vallen en 30% van de investering in een nieuwe installatie kunnen dekken. Hier zetten we op in.

Bestaande installaties en lopende contracten
Het kan zijn dat huurders met een ongunstig energiecontract, met hoge terugleverkosten, en relatief hoge servicekosten ten opzichte van de opbrengsten van de panelen, er straks op achteruit gaan. Het loont voor huurders om eerst goed te onderzoeken bij welke energieleverancier zij een contract afsluiten. In tweede instantie kan naar aanpassing van de servicekosten worden gekeken. Of de huidige servicekosten redelijk zijn, heeft vooral te maken met de hoogte van de investering in de installatie. Een lagere financiële opbrengst betekent dus niet dat de servicekosten wettelijk gezien onredelijk zijn. Veel corporaties geven huurders echter een opbrengstgarantie met een afspraak dat huurders niet meer betalen dan dat de panelen opleveren. Als huurders vermoeden dat zij, na de afschaffing van de salderingsregeling, meer betalen voor de panelen dan ze opleveren, moeten zij contact opnemen met hun corporatie.

Ook verhuurders die een Energieprestatievergoeding vragen worden geraakt door de afschaffing. De EPV zal naar alle waarschijnlijkheid omlaag moeten worden bijgesteld. De EPV 2.0 hield al rekening met een geleidelijke afbouw vanaf 2027. Dat zal de verlaging wat dempen. De EPV 1.0 is niet meer toepasbaar. We hebben VRO gevraagd een advies (richtlijn) uit te brengen (een herberekening van de tarieven zonder saldering). Het gaat nadrukkelijk om een advies en dus geen verplichting tot aanpassing van de tarieven. Wij vragen het Kabinet na te denken over compensatie voor mensen die meer betalen dan panelen opleveren. Corporaties hebben immers op initiatief van de overheid geïnvesteerd in deze extra duurzame woningen.

Het kan ook zijn dat een huurder geen EPV betaalt, maar wel in een NOM-woning woont en bijvoorbeeld een langjarig energiecontract heeft. Ook voor deze bewoners geldt dat de elektriciteitsrekening straks hoger uitpakt en de Nul-op-de-meter vanaf 2027 geen nul-uit-de-portemonnee meer is.

Oproep kabinet: voorkom stagnatie en frustratie en zorg voor compensatie
De afschaffing van de salderingsregeling en de kosten die energieleveranciers steeds vaker in rekening brengen, brengen huurders en verhuurders in een lastig parket. Het is wrang dat verhuurders, die hebben geïnvesteerd in extra duurzame woningen, en de huurders die in die woningen wonen, de dupe zijn van deze beleidswijzigingen. De EPV 2.0 wordt met het badwater weggegooid en huurders zullen corporaties vragen om de servicekosten naar beneden bij te stellen.

De corporatiesector heeft belang bij consistent beleid om verantwoord te kunnen investeren in verduurzaming. Corporaties zijn gestimuleerd door de overheid om extra te investeren in extra duurzame woningen met de belofte dat deze investering gedekt zou worden. De vraag rest nu: wie gaat het gat dichten? Het risico bestaat dat het kabinet een hele zure appel bij corporaties neerlegt, want die zullen er door hun huurders op worden aangesproken dat zij te veel betalen. De nieuwe situatie ligt echter buiten de invloedssfeer van corporaties. Onze oproep is tweeledig:

Om te voorkomen dat we achterop raken bij klimaatdoelstellingen voor de gebouwde omgeving én dat de kloof tussen de koop- en huursector nog groter wordt, roepen wij het Kabinet op tot het volgende:

Voor bestaande installaties:
1.   Onderzoek hoe de huursector (huurders of verhuurders) gecompenseerd kan worden voor het wegvallen van dekking voor verduurzamingsinvesteringen, zeker in de gevallen dat geïnvesteerd is op basis van regelingen als de EPV.

Voor nieuwe installaties:
2.   Zorg voor een eenvoudige investeringssubsidie in zonnepanelen zodat de uitrol van nieuwe installaties niet stagneert en de kloof tussen de koop- en huursector niet nog groter wordt.

Er zit veel kennis in de sector over zonnepanelen. We staan klaar om mee te denken over een goede overbrugging naar een tijd zonder salderingsregeling.

Actuele informatie over de salderingsregeling vind je op de website van Milieu …