Wet Versterking regie volkshuisvesting nodig voor genoeg betaalbare woningen
Starters en andere woningzoekenden met een laag- of middeninkomen staan momenteel vrijwel buitenspel bij het vinden van een passende woning. Martin van Rijn: ‘De Wet Versterking regie volkshuisvesting is nodig om glashelder vast te leggen dat van de totale nieuwbouw minimaal 30% sociale huur moet zijn. En twee derde van de huizen moet voor lage en middeninkomens bereikbaar zijn.
Overheden krijgen met de wet de doorzettingsmacht om op bouwlocaties voldoende goedkope en betaalbare nieuwbouw te realiseren. De woningnood en de tekorten in dat segment zijn gewoon het grootst. We moeten met alle partijen samen zo snel mogelijk woningen voor hen toevoegen. Daarom is het van groot belang dat minister Keijzer aankoerst om deze wet per 1 januari 2025 in te laten gaan.’
Stuur aan op realisatie betaalbare woningen
In het regeerprogramma zit nog ruimte om regionaal invulling te geven aan de vereiste van 30% sociale huur en twee derde betaalbaar in de nieuwbouw. Punt van zorg voor Aedes is de precieze uitwerking in het wetsvoorstel. Als een gemeente minder sociale huur wil bouwen, dan zijn afspraken met andere gemeenten in de regio nodig om elders meer sociale huur te realiseren. Alleen zo komen we uit op gemiddeld 30% sociale huur in de nieuwbouw. Leg daarom in de wet vast dat provincies een coördinerende rol met doorzettingsmacht krijgen. Zodat elke gemeente in de regio een fair share pakt en er op regioniveau minimaal 30% sociaal wordt gebouwd.
Van Rijn: ‘Afwijken van 30% kan dan geen eigenstandige beslissing zijn van een gemeente, omdat het de opgave om betaalbare woningen te bouwen in de rest van de regio vergroot. Als gemeenten er onderling niet uitkomen, dan moet er een stok achter de deur zijn: val dan terug op 30% sociaal per gemeente. De regionale differentiatie mag geen excuustruus worden om sociale huur misschien in de verre toekomst te bouwen.’
Bouwen voor behoefte
‘Het is een misvatting dat duurdere woningen bouwen automatisch zorgt voor doorstroming. Huurders van sociale huurwoningen kunnen die overstap naar koop of middenhuur zelden maken. En ook starters met een modaal of laag middeninkomen kunnen op dit moment vrijwel geen huis kopen. Hoe kunnen lage en middeninkomens aan een betaalbare woning komen zonder dat we juist dat type voldoende gaan bouwen? Daarbij leidt bouwen voor de doorstroming tot minder woningen op dezelfde grond dan mogelijk is. Bouwgrond is een schaars goed in Nederland, laten we deze goed benutten door hier de benodigde twee derde betaalbare woningen op te bouwen’, aldus Van Rijn.‘Het is een misvatting dat duurdere woningen bouwen automatisch zorgt voor doorstroming. Huurders van sociale huurwoningen kunnen die overstap naar koop of middenhuur zelden maken. En ook starters met een modaal of laag middeninkomen kunnen op dit moment vrijwel geen huis kopen. Hoe kunnen lage en middeninkomens aan een betaalbare woning komen zonder dat we juist dat type voldoende gaan bouwen? Daarbij leidt bouwen voor de doorstroming tot minder woningen op dezelfde grond dan mogelijk is. Bouwgrond is een schaars goed in Nederland, laten we deze goed benutten door hier de benodigde twee derde betaalbare woningen op te bouwen’, aldus Van Rijn.
Regie is meer moeten
‘De oplossing voor de wooncrisis is moeten: er moet méér, er moet sneller en er moet betaalbaar gebouwd worden. En, het moét gedaan worden. Dat betekent minder oeverloze discussies over haalbaarheid, minder stapeling van eisen, kortere beroepsprocedures en minder tegenwerking. Dat vraagt om heldere doelstellingen, het nemen van verantwoordelijkheden en minder vrijblijvendheid. We hebben snellere procedures, sneller bebouwbare locaties en voldoende capaciteit bij gemeenten nodig. Daar moeten we met z’n allen aan werken. En er moet zo nodig doorzettingsmacht zijn. Moeten is niet altijd leuk, maar inmiddels broodnodig. Daarom is de snelle afronding van de Wet Versterking regie volkshuisvesting noodzakelijk.’
Realisatiestimulans
Aedes onderstreept het belang van de € 5 miljard die in het Regeerprogramma beschikbaar is gesteld voor de bouw van woningen. Met de realisatiestimulans wordt het -in combinatie met de Regiewet- mogelijk dat in veel meer gemeenten betaalbare woningen gerealiseerd worden. We willen 1 miljoen woningen bouwen. We, omdat dit een opgave van ons allemaal is. Daarover zijn wé het allemaal eens.
