De nieuwbouw aanjagen, dat is een van de opdrachten die Staf Depla meekreeg van het ministerie van VRO, Aedes en de VNG, begin dit jaar. Maar hoe ga je dat doen als de coalitiepartijen besluiten de huren voor 2 jaar te bevriezen, waarmee het investeringsvermogen van woningcorporaties een dreun krijgt. ‘Onderling vertrouwen en samenwerking zijn belangrijker dan ooit.’

In de Nationale Prestatieafspraken is afgesproken dat woningcorporaties langzaam maar zeker 30.000 sociale huurwoningen per jaar gaan bouwen. ‘Als aanjager moet ik daarbij helpen, door vastgelopen projecten vlot te trekken.’ In feite is de taak van de bestuurlijk aanjager niet heel erg anders dan die van de Taskforce Nieuwbouw Woningbouwcorporaties. De omstandigheden zijn nu wel anders.

‘Toen we begonnen met de taskforce waren er voor 150.000 sociale huurwoningen locaties en was er geld. Ondanks die relatief gunstige omstandigheden hebben corporaties en gemeenten slechts de helft van de afspraken gerealiseerd. Nu, met de plannen uit de Voorjaarsnota, is er echt een probleem: 162 corporaties hebben een brief van de WSW gehad en moeten nu al op de rem trappen. Het wordt er allemaal niet makkelijker op. Want hoe kunnen partijen nog investeringen doen, als er zo maar een streep gezet wordt door afspraken die we met elkaar hebben gemaakt?’

Samenwerken en slimmer werken
Ondanks alle onzekerheden moet er gebouwd worden, vindt Depla. ‘Op lokaal niveau moeten we nog meer samenwerken dan we al deden, en er met elkaar het maximale uithalen.’ Corporaties, ontwikkelaars en gemeenten hebben elkaar nodig om de woningbouw op gang te houden en woningzoekenden aan een betaalbare woning te helpen. ‘Toen 2 jaar geleden ontwikkelaars in de problemen kwamen, hebben corporaties plannen overgenomen zodat projecten toch door konden gaan’, merkt Depla op. ‘Nu is het aan de marktpartijen de helpende hand uit te steken om de periode te overbruggen totdat deze of een volgende regering de schade repareert. Daarom moeten we op lokaal en regionaal niveau met elkaar zoeken naar nieuwe manieren waarop we kunnen blijven samenwerken en sociale woningbouw kunnen blijven financieren.’

Als aanjager kan Depla een rol spelen om samenwerkingen zo soepel mogelijk te laten verlopen, op dezelfde manier als de taskforce dat deed: ‘met expertise en relatietherapie’. Ook kijkt Depla waar er slimmer kan worden gewerkt met regelgeving en vergunningstrajecten. Denk aan de regelgeving rondom flora en fauna: door elkaars expertise te gebruiken, hoeven corporaties en gemeenten niet steeds het wiel opnieuw uit te vinden. Dat scheelt een hoop tijd en daarmee geld. Dat is nu nog belangrijker.

Parallel plannen
Maar er is ook op veel andere manieren tijd te winnen. Depla ziet dat corporaties vaak pas op het laatste moment aan tafel komen bij projecten voor gebiedsontwikkeling. ‘En dan is de kans groot dat je als corporatie de verkeerde woningen op ongunstige locaties krijgt.’ Om dat te voorkomen, moeten corporaties zo vroeg mogelijk aan tafel komen bij gemeenten en ontwikkelaars. ‘In de ideale wereld werken die partijen gewoon met elkaar als collega’s. Daarvoor moet je elkaar leren kennen en elkaar vertrouwen. Stem in ieder geval de planningen op elkaar af. Dan zie je meteen waar de gaten vallen. En je kunt bijvoorbeeld al gaan bouwen voordat je alle vergunningen rond hebt. Met parallel plannen win je een hoop tijd.’

En dan zijn er gemeenten die ‘roomser zijn dan de paus’, door bijvoorbeeld hogere eisen aan duurzaamheid te stellen dan vastgelegd in de wet. ‘Ook daar kan ik een rol spelen door met partijen in gesprek te gaan. Gemeenten hebben er immers ook baat bij dat er nieuwe woningen komen.’

Blijf in gesprek
Depla wil woningcorporaties en gemeenten oproepen om hem of een van zijn collega’s van de Landelijke Versnellingstafel Woningbouw in te schakelen als er obstakels zijn. ‘Te weinig corporaties durven gemeenten aan te spreken op hun verantwoordelijkheden als projecten vastlopen. Daar kan ik bij helpen. Ik ben er niet om een schuldige aan te wijzen, ik ben er om te bemiddelen, zodat werkzaamheden verder kunnen. Woningcorporaties worden door de huidige plannen ernstig belemmerd in hun bouwplannen. Dan is het des te belangrijker met elkaar in gesprek te blijven en obstakels uit de weg te ruimen.’

Depla is ook lid van de Landelijke Versnellingstafel Woningbouw. Hij kan projecten en problemen die alleen met hulp van het Rijk opgelost kunnen worden, daar aankaarten.

Lees meer over wat de Landelijke Versnellingstafel Woningbouw kan betekenen voor jouw corporatie.